بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت آیت الله دیباجی اصفهانی دامت برکاته
سلام علیکم
در عصر فعلی با توجه به افزایش و پیشرفت علم در تمام زمینه ها و حقیقتا مردم نسبت به زمان قدیم خیلی روشنفکرتر شده اند و به اصطلاح از نظر عقل و فکر به حدی رسیده اند که خوب و بد را تشخیص می دهند ولی باز در دستور اسلام تاکید بر تقلید از شخصی بنام مجتهد هست به نظر حضرتعالی آیا تقلید واجب است ؟ اگر کسی راه خودش را به تشخیص خودش درست باشد پیدا کند آیا باز باید تقلید کند ؟
خیلی ممنون می شویم که ما را راهنمایی کنید و مسئله چرایی تقلید را برایمان روشن کنید
پاسخ معظم له
بسم الله الرحمن الرحیم
بعد التحیه والسلام
عقل دلالت دارد که در هر رشته ای باید به متخصص آن رشته مراجعه کند و احکام الهی را از قرآن کریم و سنت (روایات ) که عربی میباشند بدست آورد، بنابراین بدست آوردن احکام از قرآن و سنت احتیاج به مبادی و علوم مقدماتی عربی دارد مانند علم لغت، صرف و نحو و معانی بیان، منطق، علم تفسیر ،علم اصول و علم رجال و هر انسانی سالیان زیادی باید زحمت بکشد تا به این علوم آگاهی پیدا کند و مجتهد شود.
و انسان یا باید خود مجتهد باشد یا اعمال را با احتیاط انجام دهد (که برای همه میسر نیست ) و مستلزم عسر و حرج است یا باید مقلّد باشد یعنی به متخصص (مجتهد) مراجعه کند و از او تقلید نماید .
ادله شرعی هم بر تقلید دلالت دارد{ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ }[۱] خداوند می فرماید
از اهل ذکر (اهل علم ) مسائلی را که نمیدانید بپرسید .
عنه سلام الله علیه «بابن تغلب اجلس فی مسجد المدینه و أفتِ الناس، فإنّی أحبّ أن یُرى فی شیعتی مثلک»[۲] امام صادق سلام الله علیه به ابان بن تغلب فرمود در مسجد مدینه بنشین و برای مردم فتوی بده (احکام الهی را بیان کند) که من دوست دارم در بین شیعیان مانند تو وجود داشته باشد .
و عنه سلام الله علیه باسحاق بن یعقوب «وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَهُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَى رُوَاهِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّهُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ»[۳] امام زمان صلوات الله علیه به اسحاق بن یعقوب فرمود (حکم ) حوادث را از راویان احادیث ما (علماء) سئوال کن که آنان حجت من هستند بر شما و من نیز حجت او هستم .
و عن الامام العسکری سلام الله علیه «فَأمّا مَن کانَ مِن الفُقَهاءِ صائنا لنفسِهِ حافِظا لِدینِهِ مُخالِفا على هَواهُ مُطِیعا لأمرِ مَولاهُ فلِلعَوامِّ أن یُقَلِّدُوهُ ، وذلکَ لا یکونُ إلّا بَعضَ فُقَهاءِ الشِّیعَهِ لا جَمیعَهُم»[۴] اما هر فقیهى که خویشتندار(از گناه بپرهیزد) و نگاهبان دین خود باشد و با هواى نفْسش بستیزد و مطیع فرمان مولایش (خداوند) باشد ، بر عوام است که از او تقلید کنند و البته این ویژگیها را تنها برخى فقهاى شیعه دارا هستند ، نه همه آنها.
والسلام علیکم و رحمه الله وبرکاته
سید محمد تقی دیباجی اصفهانی
[۱] سوره مبارکه انبیاء آیه ۷
[۲] مستدرک الوسائل، ج ۱۷، ص ۳۱۵؛ رجال ابن داوود، ص ۱۰،رجال علّامه حلّى، ص ۲۱؛ رجال نجاشى، ص ۱۰٫
[۳] کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ج۱، ص۴۸۴
[۴] الاحتجاج ج ۲ ص ۲۶۳
بازدیدها: ۳
