بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت آیت الله دیباجی اصفهانی مد ظله العالی
سلام علیکم
در قرآن کریم در دو سوره کهف آیات ۹۳و ۹۸ و سوره انبیاء آیه ۹۶ به یأجوج و مأجوج اشاره شده است در روایات هم از نشانه های آخرالزمان شمرده شده اند خواستیم نظر مبارک حضرتعالی را در این مورد بدانیم و از نظر استاد عالیقدر بهره مند شویم. والسلام
پاسخ معظم له
بسم الله الرحمن الرحیم
بعدالتحیه والسلام
در تفسیر مجمع البیان آمده کفّار قریش دو نفر را در مکّه به نام های «نضر بن حارث» و «عقبه بن ابی معیط» نزد علماء یهود در مدینه فرستادند که درباره محمد صلی الله علیه و آله که ادعای نبوت کرده چه میگویند؛ علماء یهود گفتند سه مسئله از او بپرسید:
مسئله روح؟
جوانانی که در روزگار قدیم به غار پناهنده شدند ؟
شخصی که غرب و شرق عالم را گرفت که بود ؟
اگر سئوال اولی را جواب نگفت و آن دو مسئله را جواب گفت بدانید او پیامبر صلی الله علیه و آله است و در تورات ما چنین وعده داده شده است کفّار از پیامبر صلی الله علیه و آله از روح سئوال کردند!
پیامبرصلی الله علیه و آله فرمود: روح از امر پروردگار من است ( وَیَسْأَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ ۖ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَمَا أُوتِیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلًا)
اما جواب سئوال دوم؛ اصحاب کهف بودند که از شرّ حاکم زمان خود به نام «دقیانوس» به غار پناه بردند و خداوند آنانرا محافظت نمود (إِنَّهُمْ فِتْیَهٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى)
اما جواب سئوال سوم: او ذوالقرنین (یکی از افراد صالح و مؤمن بخدا بود ) که خداوند او را قدرت داد و به غرب و شرق عالم سفر کرد (وَیَسْأَلُونَکَ عَنْ ذِی الْقَرْنَیْنِ ۖ قُلْ سَأَتْلُو عَلَیْکُمْ مِنْهُ ذِکْرًا )
عن الامام علی سلام الله علیه : «إِنَّ ذا القرنین لم یکنْ نبیاً لکنَّهُ کان عبْداً صالحاً أَحبَّ اللَّهَ فأَحبَّهُ اللَّهُ و ناصحَ اللَّهَ فناصحَهُ اللَّهُ» ذوالقرنین چنانکه از آیه شریفه ۸۶ سوره کهف (قُلْنَا یَا ذَا الْقَرْنَیْنِ) استفاده میشود به امر خداوند متعال حرکت میکرد او به غرب و شرق گیتی سفر نمود؛ سپس سفر سومی به سرزمین کوهستانی داشت در این سفر به میان دو کوه رسید مردمی را ملاقات نمود ساده فهم و ساده زیست و دور از تمدّن که حتی خانه ساختن و لباس دوختن را یاد نگرفته بودند واز همه (بدتر و مشکل تر) امنیت نداشتند و به دشمنی مانند «یأجوج و مأجوج» مبتلی بودند که از شمال شرقی آسیا هجوم میاوردند و آنان را قتل و غارت مینمودند و از اینجهت به ذوالقرنین گفتند «یأجوج و مأجوج» از دهنه و تنگه میان این دو کوه میایند و ما را قتل و غارت می کنند آیا ممکن است میان ما و آنان سدّی بسازی ؟ ذوالقرنین سدّی محکم از آهن و لایه های مس گداخته ساخت که در تاریخ ضرب المثل شد و آنان را از شر این دشمنان خونخوار و غارتگر نجات داد و بدون هیچ خود بینی و تکبر گفت (هذا رَحْمَهٌ مِنْ رَبِّی) این از رحمت پرودگار من است. چنانچه حضرت سلیمان علیه السلام حکومت جهانی و عالم گیر را که خداوند منّان به او داده بود و ابر و باد و مه خورشید و فلک همه در تحت سیطره او بودند فرمود (هَذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّی) این از فضل پروردگار من است داستان ذوالقرنین را میتوانید از تفاسیر مجمع البیان ج ۶ ص ۷۵۸ و المیزان ج ۱۳ ص ۳۶۳ و ترجمه المیزان از آقای موسوی همدانی ج ۱۳ ص ۵۲۶ و تفسیر نمونه ج ۱۲ ص ۵۴۱ ملاحظه فرمایید والله العالم
والسلام علیکم و رحمه الله وبرکاته
سید مخمد تقی دیباچی اصفهانی
منابع
🌾سوره مبارکه اسراء آیه ۸۵
🌾سوره مبارکه کهف آیه ۱۳
🌾سوره مبارکه کهف آیه ۸۳
🌾مجمع البیان ج ۶ و ۷ ص ۶۷۹
🌾 نورالثقلین ج ۳ ص ۲۹۴
🌾 سوره مبارکه کهف آیه ۹۸
🌾 بین اُدبا اختلاف است که این دو اسم علم مُرتَجل است یا علم مشتق ؟ و آیا عجمی است یا عربی ؟ برخی میگویند عجمی است و غیر منصرف زیرا اعلمیت و عُجمه که دو سبب از اَسباب تسعه است در آنها موجود است و برخی دیگر میگویند این دو اسم عربی است و غیر منصرف بخاطر علمیت و تأنیث بمعنی القبیله و مشتق است از «اَجَّ یأجّ » بمعنی شعله آتش یا از ماده اُجاج بمعنی شدّت شوری (هَٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ) سوره فاطر آیه ۱۲ ؛ یا از ماده ماج یموج موجا بمعنی اضطراب الدّر المصون ج ۷ ص ۵۴۶
بازدیدها: ۵
