چرا دیه اضافه می شود

بسمه تعالی

حضرت استاد آیت الله دیباجی اصفهانی مد ظله العالی

سلام علیکم

در مورد دیه سؤالی از حضور مبارک دارم که چرا موضوع دیه در بعض ماهها در طول سال دو برابر می شود آیا در این مورد روایات متقن وجود دارد ؟

 

 

 

پاسخ معظم له

 

بسمه تعالی

بعد التحیه والسلام

اگر قتل در یکی از ماههای حرام «رجب ، ذیقعده ، ذیحجه، محرم » اتفاق بیفتد ، به مقدار یک سوم بر دیه کامله اضافه می شود؛ چنانکه مرحوم کلینی رضوان الله تعالی علیه در کافی باسناد خودش از «کلیب اسدی» نقل می کند که «سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (سلام الله علیه) عَنِ‏ الرَّجُلِ‏ یُقْتَلُ‏ فِی‏ الشَّهْرِ الْحَرَامِ‏ مَا دِیَتُهُ‏؟ قَالَ دِیَهٌ وَ ثُلُثٌ»[۱]؛ از امام صادق سلام الله علیه سؤال کرد؛ اگر شخصی، شخص دیگری را در ماه حرام بکشد، دیه آن چه مقدار است؟  امام علیه السلام فرمود: یک دیه و یک سوم دیه؛ چنانچه در حرم «مکه معظمه زادها الله شرفا» اگر قتل واقع شود قاتل«در صورت عدم قصاص» طبق نقل مرحوم شیخ مفید رضوان الله تعالی علیه باید یک دیه و یک سوم دیه بپردازد [۲].

مرحوم شیخ رحمه الله علیه  در تهذیب باسناد خودش از زراره نقل می کند که :«قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام  رَجُلٌ قَتَلَ فِی الْحَرَمِ قَالَ عَلَیْهِ دِیَهٌ وَ ثُلُثٌ وَ یَصُومُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِنْ أَشْهُرِ الْحُرُم‏»[۳] زُرارَه بن اَعْیَن می گوید به امام باقر سلام الله علیه عرض کردم شخصی، شخص دیگری را در حرم می کشد؛ امام سلام الله علیه فرمود: باید یک دیه و یک سوم دیه بپردازد.

برخی از زمانها (مانند اشهر حرم ) و برخی از مکان ها مانند مکّه حرم الهی و مراقد منوّره معصومین علیهم السلام ، نزد خداوند محترمند و نباید هتک حرمت آنها شود و لذا دیه در آن زمان‌ها و مکان ها به یک سوم اضافه می شود؛ تفصیل این مسئله در جلد ۴۲ جواهر صفحه ۲۶ به بعد آمده است . والله العالم

 

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

سیّد محمّد تقی دیباجی اصفهانی

[۱] الوسائل ج ۲۹ ص ۲۰۳  باب ۳ من ابواب دیات النفس

[۲] الجواهر ج ۴۲ ص ۲۶

[۳] وسائل ج ۲۹ ص ۲۰۴ باب ۳ حدیث ۳

بازدیدها: ۸