بسمه تعالی
استاد محترم حضرت آیت الله دیباجی اصفهانی
سلام علیکم
درمورد وضو گرفتن با توجه به اختلاف فتوی خواستم نظرحضرتعالی در این مورد که سه مرتبه دست ها یا صورت را بشوریم چیست آیا باعث باطل شدن وضو می شود؟
پاسخ معظم له
بسمه تعالی
بعد التحیه والسلام
مشهور از فقهاء فرموده اند در وضوء شستن صورت و دست ها بار اول واجب بار دوم جایز (مستحب) بار سوم حرام میباشد؛ چون امام صادق سلام الله علیه در روایت ابن وهب و روایت صفوان فرموده « الْوُضُوءُ مَثْنَى مَثْنَى » [۱] و در صحیحه یونس بن یعقوب فرموده « یَتَوَضَّأُ مَرَّتَیْنِ مَرَّتَیْنِ»[۲] یعنی وضوء جفت جفت – وضوء دو بار است .
و از طرفی دیگر برخی از روایات بیانیّه یک مرتبه شستن را در وضوء تجویز نموده و بیشتر را تجویز نکرده و بیان داشته که مرتبه دوم را پیامبر صلی الله علیه و آله مُکمّل شستن اول قرار داده (نه آنکه شستن مستقلی باشد) زیرا نوع مردم ممکن است بار اول را ناقص انجام دهند.
عن الصادق علیه السلام :«مَا أَوْجَبَهُ اللَّهُ فَوَاحِدَهٌ وَ أَضَافَ إِلَیْهَا رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله وَاحِدَهً لِضَعْفِ النَّاس» و وُرد انَّه کان رَسُول اللَّهِ صلی الله علیه و آله «یتوضا مَرَّهً مَرَّهً و مَا کَانَ وُضُوءُ عَلِیٍّ علیه السلام إِلَّا مَرَّهً مَرَّهً»[۳] لذا فقهاء در جمع بین روایات مجوّزه و مانعه فرموده اند؛ نسبت به صورت و دست راست مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب (جایز) و مرتبه سوم حرام است و نسبت به دست چپ احتیاط واجب ترک مرتبه دوم است و باید به همان مرتبه اول اکتفاء نمود تا مسح سر و پاها به آب خارج واقع نشود وضو باطل نگردد. پس بنابراین احتیاط واجب در دست چپ ترک مرتبه دوم است و اگر بیش از یک مرتبه دست چپ را بشوید لازمه اش مسح کردن سر و پاها با آب خارج از وضوء است و موجب بطلان وضو خواهد شد. والله العالم
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
سید محمد تقی دیباجی اصفهانی
[۱] وسائل الشیعه، ج۱، کتاب الطهاره، ابواب الوضوء، باب۳۱، ص۴۳۶، ح۵٫
[۲] وسائل الشیعه ج ۱ ص ۳۱۶ باب ۹
[۳] وسائل الشیعه ج ۱ ص ۴۳۷ باب ۳۱ و ج ۱ ص ۴۴۳ باب ۳۲ من الوضوء
بازدیدها: ۴
