بسم الله الرحمن الرحیم
استاد محترم حضرت آیت الله دیباجی اصفهانی
سلام علیکم
در مورد هبوط حضرت آدم ابوالبشر علیه السلام مطالب متعدد و مختلفی در روایات و تاریخ عنوان شده حضرتعالی بعنوان مفسر قرآن کریم؛ سوال ما پاسخ بفرمایید؛ هبوط آدم از بهشت به چه معنی است آیا واقعا در بهشت بوده که رانده شده یا خیر؟ با اینکه به عقیده شیعه پیامبران الهی معصوم هستند چطور ممکن هست حضرت آدم مرتکب گناه الهی شده باشد؟
از عنایت و پاسخ حضرتعالی سپاسگزاریم – طیبه روان به مدرس حوزه علمیه رقیه س استان بوشهر
پاسخ معظم له
بسمه تعالی
بعد التحیه و السلام
هبوط به معنی سقوط است و حضرت آدم علیه السلام از آن مقام و مرتبه ای که داشت بخاطر ترک اولی تنزّل داده شد و خود را از نعمت های بهشتی محروم نمود. و بهشت حضرت آدم علیه السلام یکی از باغ های دنیایی بوده ؛ و این باغ شاید در یکی از کرات آسمانی واقع شده بوده است؛ چرا که امام صادق سلام الله علیه میفرماید : «جَنَّهُ آدَمَ مِنْ جِنَانِ اَلدُّنْیَا، تَطْلُعُ فِیهَا اَلشَّمْسُ وَ اَلْقَمَرُ، وَ لَوْ کَانَتْ مِنْ جِنَانِ اَلْخُلْدِ مَا خَرَجَ مِنْهَا أَبَداً»[۱] بهشت آدم علیه السلام از باغهای دنیا بوده خورشید و ماه در آن طلوع میکرده و اگر باغ بهشت آخرت بود؛ از آن خارج نمیشد. اگر این بهشت، بهشت جاودان آخرت بود چگونه شیطان داخل آن شده که حضرت آدم علیه السلام را گول زد!؟
نهی خداوند از خوردن آن درخت «وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَهَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ»[۲] به این درخت نزدیک نشوید – نهی ارشادی بوده نه نهی مولوی یعنی اگر از این درخت خوردید بر خودتان ظلم کرده اید و از این باغ بیرون میروید مثل اینکه پدر به فرزندنش میگوید با لباس نجس نماز نخوان یا بگوید پشت بقبله نماز نخواند یعنی اگر خواندی نمازت باطل میشود نه آنکه فعل حرام انجام داده است. مراد از عصیان (ترک اولی است) نه گناه، که موجوب عقاب شود؛ مانند اینکه حضرت یونس علیه السلام به ملت خود نفرین کرد و خداوند او را در شکم ماهی قرار داد و تسبیح خدا گفت تا نجات پیدا کرد یا حضرت یوسف علیه السلام به هم زندانی خود گفت «اذْکُرْنِی عِنْدَ رَبِّکَ» [۳] اسم مرا نزد پادشاه ببر شاید مرا آزاد کند ولی هفت سال در گوشه زندان ماند؛ تخطی حضرت یونس علیه السلام و حضرت یوسف علیه السلام ترک اولی بوده نه معصیت الهی. والله العالم
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
سید محمد تقی دیباجی اصفهانی
[۱] البرهان فی تفسیر القرآن ج ۱ ص ۱۸۰
[۲] سوره مبارکه بقره ایه ۳۵
[۳] سوره مبارکه یوسف آیه ۴۲
بازدیدها: ۷
