بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت آیت الله دیباجی اصفهانی
سلام علیکم
در مورد سوره های قرآن کریم سوالی از طریق جمعی از قرآن آموزان مطرح شد که نامگذاری سوره های قرآن کریم اجتهادی از طریق افراد بوده یا بصورت توقیفی انجام شده است ؟
پاسخ معظم له
بسمه تعالی
بعد التحیه والسلام
یکی از مباحث علم تفسیر – بحث اسامی سُوَر قرآن است ؛ برخی از مفسّران میگویند، این اسامی بواسطه مناسبت های موجود در آن سوره توسط صحابه و تابعین و علماء ؛ تعیین شده است.
لکن اکثر مفسّران بر این باور هستند که اسامی سُوَر قرآن توقیفی است و توسط وحی در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله تعیین شده است و این نظریه بهتر است؛ زیرا خدای سبحان در (تحدّی قرآن ) در آیه سیزده سوره هود می فرماید: « قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَیَاتٍ» اگر میگویید قرآن ساخته و پرداخته (محد صلی الله علیه و آله است) اگر راست میگویید، شما نیز ده سوره مثل آن را بیاورید.
و در سوره بقره می فرماید:« وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِنْ مِثْلِهِ»[۱] ؛ پس نام سوره معین بوده که پیامبر صلی الله علیه و آله طبق وحی در مقام تحدّی به دشمنان میفرماید : اگر در قرآن شک دارید – یک سوره مثل آن را بیاورید .
پس اسامی سُوَر _ و جایگاه آیات قرآن _ توقیفی است؛ البته منافاتی ندارد که برخی از علماء اسامی دیگری برای این سوره ها بواسطه مناسبات موجوده در آن سوره یا بواسطه برخی از روایات، تعیین کرده باشند، چنانکه سوره حمد را، فاتحه الکتاب، ام الکتاب، ام القرآن، سبع المثانی و شفا؛ سوره توحید را سوره اخلاص، سوره جمال ، سوره نور و ولایت ؛ و سوره اسراء را سوره بنی اسرائیل، سوره سبحان؛ سوره الرحمن را سوره آلاء ، عروس القرآن ؛ سوره انسان را سوره دهر ؛ سوره توبه را سوره برائت و سوره غافر را سوره مؤمن نیز میگویند . والله العالم
والسلام علیکم و رحمه الله وبرکاته
سید محمد تقی دیباجی اصفهانی
[۱] سوره مبارکه بقره آیه ۲۳
بازدیدها: ۱۷
