بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت آیت الله دیباجی اصفهانی «مد ظله العالی»
سلام علیکم
لطفاً بفرمایید که خواندن سوره بعد ازحمد درنماز نافله، رخصت است یا بدعت یا تخییر؟! به چه دلیلی؟
پاسخ معظم له
بسمه تعالی
بعد التحیه والسلام
در نوافل ، قرائت سوره واجب نیست و شارع مقدس رخصت داده که انسان به حمد تنها اکتفاء کند یا بعض سوره را بخواند و بعض دیگرش را نخواند؛ مگر نمازهای مستحبی که سوره های معیّنه دارد ؛ مانند نماز حضرت جعفر طیّار علیه السلام (اگر به وجه تقیید باشد نه تعدد مطلوب و مستحب در مستحب)؛«صحیحه علی بن یقطین: قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ علیه السلام عَنْ تَبْعِیضِ السُّورَهِ قَالَ أَکْرَهُ ذَلِکَ وَ لَا بَأْسَ بِهِ فِی النَّافِلَهِ»[۱]
«رخصت» و «عزیمت» دو عنوانی است که فقهاء در برخی از مسائل شرعیه ؛ مطرح نموده اند. از جهت لغت؛«عزیمت» از «عزم» بمعنی قصد مؤکّد و «رخصت» از «رخص» بمعنی تخفیف تسهیل است و در اصطلاح، «عزیمت»؛ سقوط شی است بر وجه حتم و الزام مانند سقوط نماز از حائض و نفساء که جایز نیست نماز بخوانند، که اگر نماز بخوانند تشریع می شود؛ و «رخصت»؛ سقوط شی است علی وجه التسهیل مانند، سقوط زکوه فطره از فقیر که اگر با مشقت زکوه فطره را پرداخت کند مانعی ندارد و موجب ثواب است از موارد «عزیمت»؛ سقوط روزه است از مریض و مسافر؛ قال الله الحکیم :« فَمَنْ کانَ مِنْکُمْ مَریضاً أَوْ عَلی سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ»[۲]
سقوط روزه از مریض و مسافر علی وجه الالزام است به قرینه «فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ» که جمله خبریه است در مقام انشاء؛ علاوه در روایت وارد شده که فتح مکّه در ماه رمضان بوده و پیامبر صلی الله علیه و آله در مسافرت روزه نگرفت؛ اما برخی از اصحاب روزه بودند، پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: «اولئک العصاه» آنان معصیت کارند؛ و چنین قرینه ای برای افراد کهن سال وجود ندارد؛ لذا سقوط روزه از آنان که، طاقت روزه گرفتن ندارد؛ علی وجه التسهیل و رخصت است نه علی وجه العزیمه. والله العالم
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
سیّد محمّد تقی دیباجی اصفهانی
[۱] وسائل الشیعه ج ۶ ص ۴۴ باب ۴ من ابواب القرائه
[۲] سوره مبارکه بقره آیه ۱۸۴
بازدیدها: ۱۰
