آیه برتری مردان بر زنان

بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت آیت الله دیباجی اصفهانی

سلام علیکم

در مورد آیه شریفه «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ» آیا خدای سبحان در این آیه برتری مردان بر زنان را میخواهد مطرح کند ؟ در جای دیگر در آخر آیه می فرماید«وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ» آیا مرد حق دارد زن را کتک بزند؟

 

پاسخ معظم له

 

بسمه تعالی

بعد التحیه والسلام

ممکن است آیه شریفه در سوره نساء آیه ۳۴ در مقام بیان این معنی باشد که مردان سرپرست، خدمت گزار زنان هستند چون توان جسمی و قدرت تفکر و مدیریت مردان غالباً بیشتر از زنان است چنانکه نیروی عاطفه و احساسات زنان بر مردان ترجیح دارد و در اداره امور زندگی باید تعقل و تدبر بر احساسات و عواطف حاکم باشد؛ البته ممکن است یک فرد زن از یک فرد مرد برتری داشته باشد اما جعل قانون از طرف قانونگذار باید بر حساب نوع باشد نه فرد؛ و از آنجا که زنان دو قسم هستند؛

الف – صالحه که در جلوت و خلوت (حضور و غیاب) آبروی شوهر را از جهت مالی و ناموسی و اخلاقی حفظ میکند و با دار و ندار او میسازد و از حریم او دفاع میکند به تعبیر فرمایش پیامبر صلی الله علیه و آله این چنین زن، بهترین زنهاست «قال خیر النسا اذا انظرت الیها سرتک و اذا امرتها اطاعتک و اذا غیبت عنها حفظتک فی نفسها و مالک»[۱] فرمود بهترین زنها آن زنی (آن همسری) است که هنگامی که به او نگاه میکنی تو را خرسند و هنگامی که او را امر میکنی تو را اطاعت و هنگامی که از او غایب میشوی (آبروی تو را از جهت ناموسی) و از جهت مالی حفظ میکند

ب- اما برخی از زنها ناشزه هستند نشز بمعنی ارتفاع و مکان بالا است خودش را بالا میگیرد از اوامر شوهر سرپیچی میکند بی اجازه شوهر از خانه خارج میشود و از بستر شوهر فاصله میگیرد …

خداوند در قرآن کریم تنبیه را برای چنین زنی در سه مرحله دستور داده ۱- موعظه۲- ترک هم خوابی با او ۳- تنبیه بدنی به عنوان تهدید و تادیب نه برای انتقام چون اگر ضرب و کتک موجب جراحت و صدمات بدنی شود دیه بر ضارب ثابت خواهد شد و او باید دیه بدهد.[۲]

برخی از زنان فقط تنبیه بدنی آنها را تسلیم میکند و آزار طلب هستند در واقع موعظه و نصیحت و ترک هم خوابی برای او سودمند نیست فقط تنبیه بدنی و تهدید (در حدّی که موجب دیه نشود)؛البته طبق روایتی عن ابی جعفر سلام الله علیه فی التفسیر«اضْرِبُوهُنَّ» بانه الضرب بالسواک ، شوهر همسر خود را با چوب مسواک و شبیه آن تنبیه کند، در واقع زدن از روى رفق و دوستى باشد [۳]. والله العالم

والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته

سید محمد تقی دیباجی اصفهانی

[۱] تفسیر الکاشف ج ۲ ص ۳۱۷

[۲] اگر بر اثر ضربه صورت سرخ شود، سرخی تا مدتی باقی بماند: ۵/۱ مثقال شرعی، طلای سکه دار- اگر بر اثر ضربه، صورت سبز و بود شود : ۳ مثقال شرعی، طلای سکه دار- اگر بر اثر ضربه صورت سیاه شود: ۶ مثقال شرعی، طلای سکه دار- و در کتک به بدن (غیر از صورت ) دیه نصف موارد فوق می باشد .

[۳] تفسیر نورالثقلین ج ۱ ص ۴۷۸

بازدیدها: ۴