بسم الله الرحمن الرحیم
صاحب کتاب ناسخ التواریخ در جلد سوم و صاحب ریاحین الشریعه در جلد پنجم از امام رضا سلام الله علیه روایتی را نقل می کنند که می فرماید: “من زار المعصومه بقم کمن زارنی”. [۱]“هرکس حضرت معصومه سلام الله علیها را در قم زیارت کند گویی مرا زیارت کرده است”.
معرفت به حق حضرت آنچنان بالاست که امام معصوم علیه السلام زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها را در شان زیارت خود می داند. حضرت رضا سلام الله علیه به جمعی از مردم قم فرمود: «مَرْحَباً بِکُمْ وَ أَهْلاً فَأَنْتُمْ شِیعَتُنَا حَقّاً وَ سَیَأْتِی عَلَیْکُمْ یَوْمٌ تَزُورُونِی فِیهِ تُرْبَتِی بِطُوسَ أَلاَ فَمَنْ زَارَنِی وَ هُوَ عَلَى غُسْلٍ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ »[۲].
«عَنْ سَعْدِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام عَنْ زِیَارَهِ فَاطِمَهَ بِنْتِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ علیه السلام بِقُمَّ فَقَالَ مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّهُ»[۳] سعد اشعری که از بزرگان قم بوده است واز علمای بزرگ وصاحب نام که از اصحاب بزرگوار ائمه است از امام رضا سلام الله علیه درباره زیارت قبر فاطمه معصومه در قم سوال نمود امام فرمود پاداش آن بهشت است.
امام صادق سلام الله علیه فرمود: «نحن اهل البیت لایقاس بنا احد»[۴] کسی با آل محمد قابل قیاس نیست مقایسه امام رضا سلام الله علیه در شباهت ثواب زیارت خود با زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها که می فرماید: «من زار المعصومه بقم کمن زارنی» در کنار دیگر مطالب درباره این بزرگوار نشانه این است که باید محضر، نورانیت، قدرت تصرف عرفانی و ولایی حضرت، رحمت، رافت، قرب و منزلت بانوی مکرمه را مانند حضرت امام رضا سلام الله علیه بدانیم.
روایتی از امام صادق سلام الله علیه در بحارلانوار، منتهی الامال و مستدرک الوسائل آمده است که می فرماید: “إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّهُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَهُ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَهُ وَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ قُمُّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهِ امْرَأَهٌ مِنْ وُلْدِی تُسَمَّى فَاطِمَهَ مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ”. [۵]“خدا را حرمی است و آن مکه است، پیامبر را حرمی است و آن مدینه است، امیرالمومنین را حرمی است و آن کوفه است و برای ما حرمی است و آن قم است و در آن خانمی از فرزندان من به نام فاطمه دفن خواهد شد، هرکس وی را زیارت کند پاداشش بهشت خواهد بود”. راوی می گوید این سخن را حضرت زمانی بیان کرد که امام هفتم هنوز از مادر متولد نشده بود.
روایاتی در مورد قم در آخر الزمان وجود دارد که به عنوان مثال امام صادق سلام الله علیه می فرماید: بَلْدَهُ قُمَّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهَا امْرَأَهٌ مِنْ أَوْلَادِی تُسَمَّى فَاطِمَهَ فَمَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ قَالَ الرَّاوِی وَ کَانَ هَذَا الْکَلَامُ مِنْهُ قَبْلَ أَنْ یُولَدَ الْکَاظِمُ عَلَیْهِ السَّلَامُ »[۶]امام صادق سلام الله علیه قبل از تولد امام کاظم سلام الله علیه ضمن تبیین جایگاه قم و قداست آن به جهت دفن فاطمه معصومه درآن؛ پاداش زیارت این با نو را ورود به بهشت معرفی کرد می فرمایند : «زمانی می رسد که از قم علم و دانش به دیگر شهرها از شرق تا غرب عالم منتشر می شود، تا جایی که این شهر اسوه و الگوی شهرهای دیگر گشته و هیچ کس در روی زمین باقی نمی ماند که از قم به او بهره های علمی و دینی نرسد تا آنکه زمان ظهور حجت خدا و قائم ما فرا رسد.»
لذا علمای بزرگ همه مدیون شخص حضرت معصومه سلام الله علیها هستند. نقل است که علامه طباطبایی در ماه رمضان هنگام مغرب در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها بود و با زیارت و توسل به آن بی بی سلام الله علیها افطار میکردند
ملاصدرا نقل است که هرگاه در مطالب علمی به مشکلات پیچیده برخورد می کرد، از روستای کَهَک به زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها می آمد، و مشکلات علمی او با توسل به آن بی بی دو عالم، حل می شد
حضرت معصومه سلام الله علیها را شخصی عالم خواند و افزود: آیت‌الله سیّد نصرالله مستنبط از کتـاب «کشف اللـاءلـی» نقل فرمـوده که روزی عده‌ای از شیعیان وارد مدینه شـدند و پرسش‌هایـی داشتند که می‌خـواستند از محضر امام کاظم سلام الله علیه بپرسند امام سلام الله علیه در سفر بـودنـد. آن‌ها پـرسش‌های خـود را نـوشته به دودمان امامت تقـدیـم نمـودند. چـون عزم سفر کردنـد، بـرای پاسخ پرسش‌های خـود به منزل امام سلام الله علیه شرفیاب شدند. امام کاظم علیه السلام مراجعت نفرموده بـود و آن‌ها امکان توقف نداشتند. از ایـن رو حضرت معصومه سلام الله علیها پاسخ آن پرسش‌ها را نـوشتند و به آن‌ها تسلیـم نمودنـد. آن‌ها با مسرت فراوان از مدینه منـوره خارج شدند و در بیرون مدینه، با امام کاظم سلام الله علیه مصادف شـدنـد و داستـان خـود را بـرای آن حضـرت شـرح دادند.
هنگامـی که امام سلام الله علیه پرسش‌های آنان و پاسخ‌های حضرت معصـومه سلام الله علیه را ملاحظه کردند، سه بار فرمودند: «فداها ابـوها» [۷](پدرش به قربانـش باد).با تـوجه به ایـن‌که حضرت معصـومه سلام الله علیها به هنگام دستگیری پـدر بزرگـوارش خردسال بـود، ایـن داستان از مقام بسیار والا و دانـش بسیار گستـرده‌ی آن حضـرت حکایت می‌کند.این سخن امام موسی کاظم سلام الله علیه شبیه فرموده پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم است که برای حضرت فاطمه سلام الله علیها به کار برده بودند.
چرا حضرت معصومه سلام الله علیها را «کریمه اهل بیت» می‌نامند
یکی از سؤالاتی که درباره حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها مطرح می‌شود این است که چرا این بانوی بزرگوار را کریمه اهل بیت می‌نامند.
به نظر می‌رسد، شهرت این لقب برای حضرت معصومه سلام الله علیها به واسطه رؤیای صادقه‌ای است که از مرحوم آیت‌الله سیدمحمود مرعشی نجفی (ره) نقل شده است. داستان به این صورت است که والد محترم مرحوم آیت الله العظمی مرعشی رضوان الله تعالی علیه بسیار علاقه‌مند بود که به هر طریقی شده، محل قبر شریف حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها را به دست آورد، برای این مقصود، ختم مجرّبی انتخاب کرده، چهل شب به آن مداومت کرد تا شاید خداوند به طریقی او را از محل قبر شریف حضرت زهرا (سلام الله علیها) آگاه فرماید، شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان استراحت کرده در عالم رؤیا به محضر مقدس حضرت صادق سلام الله علیه مشرف شد.
امام سلام الله علیه به ایشان فرمود: «علیک بکریمه اهل البیت»؛ به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن، ایشان به تصور اینکه منظور امام علیه السلام از «کریمه اهل بیت» حضرت زهرا علیها السلام است، عرضه داشت: بلی! قربانت گردم من نیز این ختم را برای همین گرفتم که محل قبر شریف آن حضرت را به صورت دقیق‌تر بدانم و به زیارتش مشرف شوم، امام علیه السلام فرمودند به دلیل مصالحی خداوند می خواهد محل قبر شریف حضرت زهرا پنهان بماند؛ از این رو قبر حضرت معصومه را تجلّی گاه قبر شریف حضرت زهرا قرار داده است. اگر قرار بود قبر آن حضرت ظاهر باشد و جلال و جبروتی برای آن مقدّر بود، خداوند همان جلال و جبروت را به قبر مطهّر حضرت معصومه داده است. مرحوم آیت‌الله سیدمحمود مرعشی نجفی هنگامی که از خواب برخاست تصمیم گرفت که رخت سفر ببندد و به قصد زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها رهسپار ایران شود.[۸]
مزار دختر موسی علیه السلام ز بس فشاند نور به جلوه عرصه قم گشته رشک وادی طور
تبارک الله از این صحن و بارگاه و حرم که میزند ز صفا طعنه بر بهشت قُصور
چه سالها که به عزم زیارت از هر سوی کنند روی بدین کوی در سنین و شهور
زخاندان ولایت در این مکان گنجی است که نفس شاه ولایت بود وِرا گنجور
ز دودمان کریمان کریمه ای اینجاست که لحظه لحظه کرامت از او رسد بظهور
به عزم طوس سفر کرد و شد به قم مدفون ولیک بادلی از حسرت رضا علیه السلام مهجور
در آرزوی برادر چون شمع سوخت ولی دریغ و درد که نائل نشد به درک حضور
مزار حضرت صدیقه در مدینه اگر برای مصلحت از دیده ها بود مستور
مزار دختر او را به قم زیارت کن که هست بی سخن ایجاد هر دو از یک نور [۹]
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
سید محمد تقی دیباجی اصفهانی
[۱] ناسخ التواریخ، ج ٣، ص ۶٨- ریاحین الشریعه ج ۵ ص ۳۵
[۲] عیون أخبار الرضا علیه السلام , جلد۲ , صفحه۲۶۰
[۳] ثواب الاعمال و عقاب الاعمالجلد ۱، صفحه ۱۸۶
[۴] بحارالانوار ج ۲۶ ص ۲۶۹
[۵] بحارالأنوار، ج۹۹، ص ۲۶۶
[۶] بحار الأنوار، ج۵۷، ص: ۲۱۷-۲۱۶
[۷] کشف اللئالی صالح بن عرندس حلی {حضرت معصومه فاطمه دوم مرحوم محمدی اشتهاردی ره ص ۱۶۵
[۸] گنجینه آثار قم، فیض، ج ۱، ص ۳۹۲- ۳۹۱ / معارف تبلیغ، دفتر اول: اهل بیت «ع»، ص: ۷۷ / ماهنامه کوثر، سال اول، شماره ۱۲، ص ۱۰
[۹] صغیر اصفهانی ره
بازدیدها: ۳
