در روایات ثواب ها و نتایج فراوانی برای کسی که در ماه رمضان روزه گرفته و اعمال آن را انجام دهد ذکر شده، تا آنجا که در خطبه شعبانیه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) حتی برای کسانی که تنها روزه می گیرند ثواب های بیشماری ذکر کرده است.
پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) در این خطبه می فرماید:« أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَهٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ؛فسهاى شما در آن ثواب تسبیح و ذکر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت. اعمال شما در آن پذیرفته است و دعاهاى شما مستجاب است.»[۱]
یا آنکه پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) درباره ثواب خواندن قرآن در این ماه می فرماید:« من تلا فیه آیه من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فى غیره من الشهور؛اگر کسى در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مثل کسى است که در غیر ماه رمضان یک ختم قرآن کرده است.»[۲]
از این قسم روایات در مورد انجام اعمال در ماه رمضان در منابع ما به وفور یافت می شود، اما باید دید در این ماه، که ماه مهمانی خداوند خوانده شده مهمانان باید چه کاری انجام دهند که بتوانند از همه آنچه میزبان برای آنها آماده کرده استفاده کنند و به عبارتی دست خالی از مهمانی خداوند خارج نشوند.
برای پاسخ به این سوال باید در لابه لای روایات اهل بیت(علیهم السلام) آداب حضور در مهمانی خداوند را جستجو کنیم و از کلام نورانی آنها توشه ای برای این ماه برگیریم.
پیامبرگرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) خطاب به جابر می فرماید:« ای جابر! در ماه رمضان، هر کسی، روز آن را روزه بدارد و جزئی از شبش را به عبادت بپردازد، و شکم و شرمگاه خویش را، پاک نگه دارد، و زبانش را حفظ کند، همان طوری که از این ماه، خارج می شود از گناهان خویش خارج می شود. جابر عرض کرد: ای رسول خدا! این حدیث، چه زیباست! رسول خدا فرمود: و رعایت شروط آن، چه سخت است!»[۳]
در حدیث دیگری می خوانیم: «رسول خدا(صلی الله علیه و آله) مطلع شد زنی با زبان روزه، به خدمتکار خود، دشنام داده است، رسول خدا(صلی الله علیه و آله) او را دعوت کرد و غذائی پیش او گذاشت، آن زن گفت: من روزه هستم. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: چگونه روزه هستی که کنیزت را دشنام می دهی؟ روزه فقط خودداری از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه خداوند آن را علاوه بر این دو، مانع کارها و سخنان زشت که روزه را بی اثر می کند، قرار داده است، وه که چه اندک هستند روزه داران و چه بسیارند کسانی که گرسنگی می کشند.» [۴]
در کلام نورانی دیگری رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می فرماید:« الصَّائِمُ فِی عِبَادَهٍ وَ إِنْ کَانَ نَائِماً عَلَى فِرَاشِهِ مَا لَمْ یَغْتَبْ مُسْلِما؛ روزهدار تا هنگامى که از مسلمانى غیبت نکند، در حال عبادت است، هر چند در بستر خود خوابیده باشد.»[۵]
امام سجاد(ع) در دعای خود، هنگام حلول ماه مبارک رمضان، این گونه مناجات می کند:
«به وسیله روزه این ماه، یاریمان ده؛ تا اندام خود را، از معاصی تو، نگه داریم و آن ها را به اعمالی واداریم که خشنودی تو را فراهم می آورد، تا با گوش هایمان، سخنان بیهوده نشنویم و با چشمانمان به دیدن چیزهای لهو نشتابیم و دستانمان را به سوی حرام، نگشاییم و با پاهایمان به سوی آنچه منع شده، ره نسپاریم و با شکم هایمان، جز آنچه را، تو حلال کرده ای، در خود جای ندهیم و زبان هایمان، جز به آنچه، تو خبر داده ای و بیان فرموده ای، گویا نشود، و رنج نکشیم، جز برای آنچه به پاداش تو، نزدیک می کند و به جا نیاوریم، مگر چیزی را که از کیفر تو، نگه می دارد.» [۶]
آنچه از مجموع احادیث و روایات درباره ماه رمضان به دست می آید، این است که انسان روزه دار برای بهره مند شدن از غفران و رحمت خداوند و استفاده بهتر از ضیافت الهی در ماه مبارک رمضان، علاوه بر خودداری و امساک از خوردن و آشامیدن و دوری از اموری که روزه را باطل می کند، امور دیگری را نیز باید رعایت نماید، تا بتواند در زمره روزه داران واقعی ماه مبارک رمضان قرار گیرد؛ چشم، گوش، زبان، دست و پا و سایر اعضای خود را از ارتکاب به گناه حفظ کند و در چارچوب موازین شرعی، از نعمت های بزرگ خدا استفاده کند.
پی نوشت
۱٫وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۱۴
۲٫شیخ صدوق، امالى، ص ۹۳
۳٫الکافی، اسلامیه،ج۴،ص۸۷
۴٫همان
۵٫شیخ مفید، اختصاص، ص۲۳۴
۶٫صحیفه سجادیه، دعای ۴۴
ماه رمضان ,ثواب, رمضان , ثواب رمضان,آیت الله دیباجی ,دیباجی اصفهانی,مقالات,مقاله,مقاله ماه رمضان,مقالات دیباجی,سید محمد تقی دیباجی,سید دیباجی,دانلود,دیباجی,اعمال رمضان ,جز قرآن ,دانلود جز ۴ قرآن, رمضان در ایران, ثواب اعمال
بازدیدها: ۱۰
